Hastalık üçgeni, bir hastalığın oluşumunu ve yayılımını etkileyen faktörleri açıklayan bir modeldir. Bu modelde, hastalığın ortaya çıkması için üç temel unsura ihtiyaç vardır: bir patojen (hastalık yapıcı mikrop), bir konak (hastalığa maruz kalabilecek kişi) ve uygun bir çevre.
Patojen, virüsler, bakteriler, mantarlar veya diğer mikroorganizmalar olabilir. Konak, insanlar, hayvanlar veya bitkiler gibi canlı organizmalar olabilir. Çevre ise, hastalığın yayılması için uygun bir ortam sağlayan faktörlerdir.
Hastalık üçgeninin bir örneği, grip virüsüdür. Patojen olarak grip virüsü bulunur. Konak olarak insanlar bulunur. Çevre faktörleri ise soğuk hava ve kapalı alanlarda bulunmaktır. Bu faktörler, hastalığın yayılması için uygun bir ortam sağlar.
Başka bir örnek, bitki hastalıklarıdır. Bitki hastalıkları patojen olarak mantarlar veya bakteriler içerebilir. Konak bitkiler ise, çevre faktörleri ise nemli hava, yetersiz güneş ışığı ve uygun toprak koşullarıdır. Bu faktörler, bitki hastalıklarının yayılması için uygun bir ortam sağlar.
Hastalık üçgeni modeli, hastalıkların yayılması ve kontrol edilmesi konusunda bize rehberlik eder. Çevresel faktörleri kontrol etmek ve etkili hijyen uygulamaları gibi önlemler almak, hastalıkların yayılmasını önleyebilir veya azaltabilir.